Bètadifferentiatie

Golven en straling

Trillende snaren
herhalend: staande golven in een snaar
Lissajousfiguren
verdiepend: Lissajousfiguur
Dubbele slinger
verrijkend: chaos
Lens, spiegel en prisma
herhalend: geometrische optica
De lichtsnelheid meten
verdiepend: voortplanting en interferentie van licht
Het oog en zien Keuzeopdrachten natuurkunde en biologie voor 5/6vwo
Trillende snaren

download de opdracht (pdf)

  • Herhalend: staande golven in een snaar
  • Voorkennis: staande golf, frequentie, golflengte

Zoals alle bespeler van een snaarinstrument (piano, viool, gitaar, harp) weten, hangen de resonantiefrequenties van een snaar af van diverse variabelen, zoals de lengte en dikte van de snaar.

In deze opdracht onderzoek je het optreden van staande golven in een snaar en de invloed van verschillende omstandigheden daarop. Met de opdracht kun je de stof over staande golven nog eens herhalen en zelf op onderzoek uit.

terug naar boven

Lissajousfiguren

download de opdracht (pdf)
download het paper van Berg en Brill (pdf) bij vraag 3 van de opdracht

  • Verdiepend: Lissajousfiguur
  • Voorkennis: harmonische trilling, werken met oscilloscoop

Op onderstaande foto staat een oscilloscoop waarop een zogenaamd Lissajousfiguur te zien is.

Foto van een oscilloscoop met een lissajousfiguur

Een Lissajousfiguur bestaat uit een combinatie van twee periodieke signalen: de ene staat op de X-as van de oscilloscoop, en de andere op de Y-as. De figuren kun je gebruiken om twee signalen precies met elkaar te vergelijken.

In de deze opdracht kun je mooie Lissajousfiguren maken, onderzoek je hoe ze precies ontstaan en wat hun eigenschappen zijn. Je kunt de figuren meer wiskundig benaderen, maar ook een experiment doen.

Met de opdracht kun je je verder verdiepen in het onderwerp trillingen.

terug naar boven

De dubbele slinger

download de opdracht (pdf)

  • Verrijkend: dubbele slinger als chaotisch systeem
  • Voorkennis: slingerbeweging, kracht en moment, modelleren met Powersim

Twee leerlingen bij een dubbele slinger in actieIn deze opdracht ga je een dubbele slinger bestuderen als voorbeeld van een chaotisch systeem.

Er zijn drie taken te verdelen: het uitzoeken van de theorie; het experimenteren met de dubbele slinger en het modelleren van de beweging van de slinger.

Bij deze verrijkende opdracht heb je o.a. kennis van krachten en beweging nodig, maar de opdracht gaat verder dan de examenstof.

terug naar boven

Lens, spiegel en prisma

download de opdracht (pdf)

  • Herhalend: geometrische optica
  • Voorkennis: reflectie en breking van licht

Wat is het verschil tussen een cilindrische en een ‘gewone’ lens? Hoe vaak kan je jezelf zien met twee spiegels? Wat doet een prismabril?

Met deze keuzeopdracht kun je de leerstof over lenzen, spiegels en prisma’s herhalen én zelf op onderzoek gaan naar deze en andere vragen.

terug naar boven

De lichtsnelheid meten

download de opdracht (pdf)

  • Verdiepend: voortplanting en interferentie van licht
  • Voorkennis: licht als golfverschijnsel

Hoe groot is de lichtsnelheid? Dat weet je vast al: zo’n 3,0.108 m/s in vacuüm en lucht. Maar hoe meet je zo’n grote snelheid nu experimenteel?

foto van de experimentele opstellingIn deze opdracht ontwikkel je een meetmethode voor het meten van de lichtsnelheid, waarbij je gebruik maakt van de golfeigenschappen van licht. Je gebruikt een meetopstelling die je via een website kunt besturen.

Met de opdracht verdiep je je kennis over licht als golfverschijnsel, en kun je oefenen met het opzetten en uitwerken van een experiment.

Het oog en zien

  • Keuzeopdrachten natuurkunde en biologie voor 5/6vwo

Het oog en het zicht van mens en dier is een gebied waaraan zowel natuurkundige als biologische aspecten zitten. Ben je daarin geïnteresseerd, dan kun je een van de volgende opdrachten gaan doen (zie de afdeling biologie):

Scherp zien onder water

terug naar boven